หุ่นยนต์อุตสาหกรรม: ประเภทและการใช้งานในโรงงาน

อุตสาหกรรม 4.0 ทำให้หุ่นยนต์เข้ามามีบทบาทสำคัญในสายการผลิต ตั้งแต่หยิบจับ ขนย้าย ไปจนถึงเชื่อม พ่นสี และตรวจสอบคุณภาพ การเลือกประเภทหุ่นยนต์ที่เหมาะสมช่วยเพิ่มประสิทธิภาพ ต้นทุน และความปลอดภัยได้พร้อมกัน

หุ่นยนต์อุตสาหกรรมมีหลายสถาปัตยกรรมเพื่อตอบโจทย์งานแตกต่างกัน ด้านล่างคือภาพรวมลักษณะเด่นและตัวอย่างงานที่เหมาะสมของแต่ละประเภท (ภาพประกอบเป็นอินโฟ/ตัวอย่างการติดตั้งเพื่อให้เห็นมุมมองโดยรวม)

Infographic: ประเภทของหุ่นยนต์อุตสาหกรรม
อินโฟกราฟิกภาพรวมประเภทของหุ่นยนต์ในโรงงาน

1. หุ่นยนต์แบบแขนกล (Articulated Robot)

ยืดหยุ่นสูง เคลื่อนไหวได้หลายแกน เหมาะกับงานเชื่อม พ่นสี ขนย้าย วางเรียง พาเลทไทซ์ และงานที่มุมมองซับซ้อน

Articulated robot ในงานเชื่อม/ขนย้าย
ตัวอย่างแขนกลแบบ 6 แกนในเซลล์งานเชื่อม

2. หุ่นยนต์แบบแกนขนาน (Parallel Robot)

เร็วมาก ความเฉื่อยน้อย เหมาะกับการหยิบชิ้นงานขนาดเล็กบนสายพาน (Pick & Place) บรรจุภัณฑ์ อาหาร/อิเล็กทรอนิกส์

Parallel robot (เดลต้า) งาน Pick & Place
เดลต้าหุ่นยนต์สำหรับงานหยิบจับความเร็วสูง

3. หุ่นยนต์แบบทรงกระบอก (Cylindrical Robot)

เคลื่อนที่แบบแนวตรง + หมุน เหมาะงานโหลด/อันโหลดเครื่องจักร (Machine tending) หรือหยิบจับแนวตั้ง

Cylindrical robot สำหรับงานโหลด/อันโหลด
โครงสร้างทรงกระบอก มักใช้ในไลน์ที่พื้นที่เป็นแนวตั้ง

4. หุ่นยนต์ SCARA

ความเร็ว/ความแม่นยำสูง เหมาะกับงานประกอบอิเล็กทรอนิกส์ ใส่ชิ้นส่วน กด/ขัน และการจัดวาง 2.5D

SCARA robot งานประกอบอิเล็กทรอนิกส์
SCARA เหมาะกับระนาบ XY + แกน Z ระยะสั้น

5. หุ่นยนต์แบบ Cartesian

โครงสร้าง XYZ ตั้งโต๊ะหรือตัวคร่อม พื้นที่ทำงานสี่เหลี่ยม เหมาะตัด/พิมพ์ 3D, CNC เล็ก, เคลือบ/Dispense

Cartesian robot ระบบ XYZ
แกนเชิงเส้น เหมาะงานที่ต้องการความเที่ยงตรงเชิงตำแหน่ง

6. หุ่นยนต์เคลื่อนที่ (Mobile Robot)

เช่น AGV/AMR ใช้ในคลังสินค้าและโรงงานเพื่อขนย้ายอัตโนมัติ เชื่อมต่อ WMS/MES และระบบความปลอดภัย Lidar

Mobile robot ในคลังสินค้า
AMR เคลื่อนที่อิสระ ช่วยลดงานยก/เข็นซ้ำ ๆ

7. หุ่นยนต์ร่วมปฏิบัติงาน (Cobot)

ติดตั้งง่าย ทำงานร่วมคนได้อย่างปลอดภัย เหมาะกับไลน์ผสม/งานเปลี่ยนรุ่นบ่อย พร้อมชุดเซนเซอร์ความปลอดภัย

Cobot ทำงานร่วมกับมนุษย์
Cobot ช่วยยืดหยุ่นไลน์ผลิตโดยไม่ต้องทำรั้วล้อม (ขึ้นกับระดับความเสี่ยง)

สรุป

การเลือกหุ่นยนต์ให้เหมาะควรพิจารณา: ลักษณะงาน, ความแม่นยำ/ความเร็ว, พื้นที่ติดตั้ง, ความปลอดภัย และ การบำรุงรักษา รวมถึงการเชื่อมต่อระบบดิจิทัล (PLC/MES/ERP) เพื่อให้ผลตอบแทนการลงทุน (ROI) ชัดเจน

ปรึกษาเลือกหุ่นยนต์ที่เหมาะกับงานของคุณ